Γράφει ο Θεόδωρος
Λάσκαρης
Το «σύστημα», δηλαδή
εκείνο το δίκτυο πολιτικών, οικονομικών και ψυχο-νοητικών διαδικασιών, που υφίσταται
από την έναρξη της μοντέρνας εποχής και η ύπαρξη του οποίου συνεχίζεται
και στην μετά-μοντέρνα εποχή, με
διάφορες μεταμορφώσεις και παραλλαγές, είναι εξαιρετικά ανθεκτικό και αντέχει
ακόμη και σε ισχυρούς κραδασμούς. Εξάλλου, αυτό είναι το χαρακτηριστικό κάθε
ελαστικού μηχανισμού: Να απορροφά τους κραδασμούς, να αλλάζει την φορά
τους και να παίρνει ενέργεια από αυτούς. Η ελαστικότητά του οφείλεται στην
δικτυακή του δομή, η οποία του προσφέρει πολλαπλές επιλογές και μεθόδους ‹‹εξομάλυνσης››. Έτσι, όταν
οι πολιτικές δομές βρίσκονται σε δύσκολη θέση, σώζονται από τις οικονομικές
δυνάμεις· όταν το οικονομικό μοντέλο αποτυγχάνει, σώζεται από τους
ψυχό-νοητικούς μηχανισμούς των πολιτών,
που, προσκολλημένοι καθώς είναι σε
καθιερωμένα μοντέλα, αντιδρούν προς όφελος του συστήματος.
Ας
πάρουμε για παράδειγμα την κατάσταση στην Ελλάδα: Το πολιτικό σύστημα
και ταυτόχρονα το οικονομικό μοντέλο σε πλήρη αποτυχία. Τι τα σώζει και τα δύο;
Οι ψυχο-νοητικοί μηχανισμοί των πολιτών που είναι προγραμματισμένοι να λειτουργούν με αριστερόστροφο ή φιλελεύθερο λογισμικό
(software). Ένα σύστημα, κατά συνέπεια, μπορεί να καταρρεύσει ολοκληρωτικά,
μόνον εάν χάσει την ελαστικότητά του και ταυτόχρονα δεχτεί μία αλληλουχία
κραδασμών.