ΗΘΩΝ ΚΑΙ ΕΘΙΜΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ

Αρκετοί από τους συντάκτες του Θεόδοτου έχουν έντονες διαφωνίες όσον αφορά το Β' μέρος του παρόντος άρθρου, παρόλα αυτά, το άρθρο στιγματίζει κάποιες ακραίες συμπεριφορές που παρουσιάζονται στο οικολογικό και φιλοζωϊκό κίνημα και για αυτό και δημοσιεύεται.

Γράφει ο Θεόδωρος Λάσκαρης

Α

Η  ΚΑΥΣΗ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ

Υποθέτω την απορία των αναγνωστών μας: γιατί ένα ιστολόγιο που η κύρια ασχολία του είναι τα ζητήματα πολιτικής φιλοσοφίας και πολιτισμού, αποφάσισε να ασχοληθεί με ένα θέμα στενά θρησκευτικό; 

Η απάντηση μου έχει δύο σκέλη: Α) Εάν κάποιος παρατήρησε, με πόση θέρμη συγκεκριμένα τηλεοπτικά κανάλια υποστήριξαν την εφαρμογή της καύσης των νεκρών στην Ελλάδα, τότε αμέσως θα σκέφθηκε ότι…''κάποιο λάκκο έχει η φάβα'' Β) Οι θρησκευτικές παραδόσεις είναι άμεσα συνδεδεμένες με την πολιτισμική ζωή μιας κοινωνίας, και άρα την επηρεάζουν καίρια.

Ως πρώτη, γενική αιτία, για την υποστήριξη της πρακτικής της καύσης των νεκρών από τα μέσα του συστήματος, μπορεί να θεωρηθεί το γεγονός ότι αυτή πηγαίνει ενάντια στην θρησκευτική και πολιτισμική παράδοση του τόπου μας, και άρα, ως αντι-παραδοσιακή πράξη αντιμετωπίζεται ευμενώς από το μεταμοντέρνο καθεστώς.

Τώρα όμως ας δούμε, εν συντομία, ποιοι ήταν αυτοί που πρώτοι στην Ευρώπη θέλησαν να προωθήσουν την πρακτική της καύσης των νεκρών, και από το βιογραφικό τους νομίζω ότι θα εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα.

Ο πρώτος που την υποστήριξε, το 1658 ήταν ο άγγλος συγγραφέας Sir Thomas Browne, ένας άνθρωπος που έδειχνε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον εσωτερισμό, την μαγεία και όλα τα σχετικά θέματα. Αυτός όμως που  βοήθησε αποτελεσματικά για να επιτευχθεί η νομιμοποίηση της καύσης των νεκρών στην Αγγλία, ήταν ο φυσικός William Price (1800 – 1893) ο οποίος ήταν οπαδός της αρχαίας θρησκείας των Δρυίδων και είχε δημιουργήσει ολόκληρο κίνημα νέο-Δρυιδισμού. Ήταν επίσης υποστηρικτής του ''ελεύθερου έρωτα'' και της ''φυσιολατρίας'', δηλαδή μιας θεματολογίας  που θα ξανασυναντήσουμε την δεκαετία του ‘60 με το κίνημα των χίπις κλπ.

Στην Γαλλία μετά την επανάσταση του 1789, μασονικοί και προτεσταντικοί κύκλοι θα υποστηρίξουν σθεναρά  την αποτέφρωση.

Στην Ιταλία η μασονική στοά GOI (Μεγάλη Ανατολή Ιταλίας), αποφάσισε στις 26 Μαΐου του 1874, ότι οι ''αδελφοί'' έπρεπε να προωθήσουν την χρήση της καύσης των νεκρών στους δήμους.

-Αυτό είναι το κείμενο της πρότασης:

Το έμβλημα της Μεγάλης Ανατολής της Ιταλίας

“Η Ιταλική Μασονία, εύχεται  τα νεκροταφεία να γίνουν αποκλειστικά ''λαϊκά'' χωρίς διαχωρισμούς στα πιστεύω και στις τελετές, ενώ αφήνει στους ''αδελφούς'' και στις οικογένειες τους πλήρη ελευθερία να καθορίζουν τον τόπο και τον τρόπο αποθήκευσης των νεκρών τους, στοχεύει να προωθήσει στους δήμους την χρήση της αποτέφρωσης αντικαθιστώντας την ταφή. 

Ως εκ τούτου, συνιστά αυτή την πρακτική σε όλες τις στοές και σε κάθε αδελφό ξεχωριστά, καθώς και την μελέτη συστημάτων ικανών να επιτύχουν αυτή την πρόθεση με προσεκτικό, υγιεινό και φθηνό τρόπο.''

Νομίζω ότι μετά από αυτή την σύντομη αναδρομή στην ιστορία της προώθησης της καύσης των νεκρών, τα συμπεράσματα βγαίνουν αβίαστα.

Τώρα όμως, να δούμε ποια είναι η βαθύτερη φιλοσοφία που κρύβεται πίσω από αυτή την πρακτική. Είναι χρήσιμο να υπενθυμίσουμε, ότι η καύση των νεκρών τελείται στα θρησκευτικά συστήματα του Ινδουισμού και του βουδισμού. Στην εσχατολογία αυτών των θρησκειών δεν υπάρχει η ανάσταση του Σώματος και της Μορφής, ούτε διατηρείται , μετά τον θάνατο, το ατομικό προσωπικό εγώ, αλλά υπάρχει η συγχώνευση του(μετά από μία εξελικτική διαδικασία) με το ''απόλυτο'' (Βράχμα). Η αποτέφρωση λοιπόν, υποδηλώνει ακριβώς αυτή την φιλοσοφία: δεν υπάρχει Μορφή μετά τον θάνατο, δεν υπάρχει συγκεκριμένο πρόσωπο που θα ζήσει στην αιωνιότητα. Συμβολικά, η φωτιά καίει, αποτεφρώνει  την Μορφή, αποτεφρώνει την Ταυτότητα, αποτεφρώνει την μεγάλη συνάντηση του Εγώ με το Εσύ. Αλλά στην πρακτική της αποτέφρωσης, συναντάμε και τον απόηχο των γνωστικών θεωριών, όπου το σώμα θεωρείται μίασμα και φυλακή για τις ψυχές, οι οποίες πρέπει να απελευθερωθούν από αυτό.

Τέλος, σε ένα πιο επιφανειακό επίπεδο, να επισημάνουμε και την αριστεροφιλελευθερη  ιδεολογική προτίμηση για την καύση των νεκρών,  ως μία εκκοσμικευμένη πρακτική, που στερείται ενός παραδοσιακού θρησκευτικού τελετουργικού, μία ''αποστειρωμένη'' εξαφάνιση ενός πτώματος.

            

ΥΣ. Όπως βλέπουμε, το μεταμοντέρνο σύστημα έχει μία ιδιαίτερη προτίμηση για τις εξαφανίσεις ή εξαϋλώσεις: έχουμε ήδη μιλήσει για την εξαΰλωση του νομίσματος, την εξαφάνιση των πατρίδων, και τώρα την …εξαφάνιση των νεκρών.

                                                                      Β

                                                           ΖΩΟΛΑΤΡΕΙΑ

Κλωτσήσατε μία γάτα γιατί μπαίνει καθημερινά στην αυλή σας και αφήνει τις βρωμιές της; Ουαί και αλίμονο! Σκοτώσατε έναν αδέσποτο σκύλο ο οποίος ήταν επιθετικός, και μπορούσε να δαγκώσει ένα παιδάκι της γειτονιάς; Σας αξίζει τουλάχιστον η ηλεκτρική καρέκλα! 

Ο προσεκτικός παρατηρητής της ιστορίας και των κοινωνικών διεργασιών, γνωρίζει ότι οι πολιτισμικές και ανθρωπολογικές μεταβολές δεν έρχονται ξαφνικά, αλλά σιγά- σιγά, ξεκινώντας από τα «μικρά και τα ασήμαντα». Κάποιες τέτοιες μεταβολές ξεκινούν στις ημέρες μας, εκτός όλων των άλλων, και  με την περίεργη, και ποτέ πριν στην ιστορία συναντώμενη, αυξημένη ευαισθησία έναντι των ζώων.

Ασφαλώς θα έχετε παρατηρήσει ότι τα τελευταία χρόνια επιβάλλεται στους ανθρώπους, από διάφορα κέντρα, μία ιδιαίτερη ευαισθησία για τα ζώα, η οποία δεν αγγίζει απλώς την υπερβολή, είναι μέσα στην υπερβολή. Ακόμη και από πλευράς νομοθετικής, σιγά- σιγά εξισώνονται οι εγκληματικές πράξεις εναντίον ανθρώπων με τις πράξεις εναντίον των ζώων: αν κτυπήσεις άνθρωπο πηγαίνεις φυλακή, αν κτυπήσεις ζώο επίσης μπορεί να πας φυλακή. Με άλλα λόγια τα ζώα, εκτός ότι  αναβαθμίζονται, ας μου επιτραπεί ο όρος, ''πολιτισμικά'', αποκτούν και από νομικής πλευράς πλέον στοιχεία…ανθρώπινης αξίας!

Σε πόλεις και χωριά παρατηρούμε αγέλες σκύλων να περιφέρονται ανενόχλητοι δίπλα στα αυτοκίνητα, δίπλα στους πεζούς, έξω από τα μαγαζιά, και κανείς δεν επιτρέπεται να τους αγγίξει, σαν να επρόκειτο για τις ιερές αγελάδες που περιπλανώνται στις Ινδικές πόλεις. Σε λίγο για να φάτε το κατσικάκι, θα πρέπει πρώτα να του ζητάτε να υπογράψει δήλωση του νόμου 105, ότι σας επιτρέπει αληθώς να το ψήσετε…

Φυσικά, αν ολόκληρες κοινωνίες είχαν καταλειφθεί από δολοφονικό αμόκ εναντίον των ζώων, και βλέπαμε εκατόμβες νεκρών ή βασανισμένων ζώων, να κατανοήσω ότι κάποια μέτρα θα έπρεπε να ληφθούν. Κάτι τέτοιο όμως δεν συμβαίνει. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι, όπως σε όλες τις περιστάσεις, υπάρχουν κάποιοι ελάχιστοι ψυχοπαθείς οι οποίοι σήμερα θα κακοποιήσουν ένα ζώο, αύριο θα κτυπήσουν τον γείτονα τους, και μεθαύριο θα μεθύσουν. Τα μέσα λοιπόν μαζικής εγκεφαλικής πολτοποίησης, θα πάρουν αυτές τις μεμονωμένες περιπτώσεις κακοποίησης ζώων και θα τις προβάλουν με τόσο πομπώδη και εμφατικό τρόπο , που κάποιος θα νομίζει ότι η καθημερινή ενασχόληση πολλών ανθρώπων είναι να σκοτώνουν ζώα. Μετά, οι διάφοροι ''σύλλογοι προστασίας'' της ''καθαρής κατσαρίδας'', θα αρχίσουν τα ουρλιαχτά και τις καταγγελίες, και να, όλο το σκηνικό έτοιμο!

Η κοιτίδες αυτού του ''φιλοζωικού ρεύματος'' είναι η  Αγγλία και οι ΗΠΑ. Και ίσως αυτό να μην είναι τυχαίο, μια που εκεί άνθισαν  διάφορες οργανώσεις και ινστιτούτα με περιέργους σκοπούς και ιδέες, όπως για παράδειγμα η Fabian Society, το Tavistock Institute, αλλά και σημαντικοί θεοσοφιστές προέρχονται επίσης από την Αγγλία και τις ΗΠΑ. Αυτές οι θεοσοφικές ομάδες, με την γνωστή αποκρυφιστική φρασεολογία, υποστήριζαν ότι: «σκοτώνοντας ζώα δεν εμποδίζουμε μόνο την εξελικτική πορεία του ζωικού βασιλείου αλλά και την εξελικτική πορεία του ανθρώπινου βασιλείου.»

Το έμβλημα της θεοσοφικής εταιρείας

Σε τι αποσκοπεί λοιπόν όλη αυτή η ''φιλοζωική στρατηγική''; Σε προηγούμενο άρθρο του Θεόδοτου είχαμε γράψει: « Θέτοντας (αντί του ανθρώπου) το περιβάλλον, τα ζώα, την  φύση και τον πλανήτη στο κέντρο του προβληματισμού, η οικολογία επιστρέφει στην αρχαία ολιστική νοοτροπία, χαρακτηριστική της πανθεϊστικής φιλοσοφίας, και την ανανεώνει με σύγχρονους όρους. Η προετοιμασία αυτού του κινήματος, έγινε από εκδηλώσεις και πολιτιστικά φαινόμενα  που δημιούργησαν το πνεύμα της μετανεωτερικότητας, όπως το ελευθεριακό-γνωστικό πνεύμα του Μαΐου του '68,  ο ανιμαλισμός (λατρεία των ζώων) και οι ουτοπίες των χαμένων αμόλυντων κόσμων της δεκαετίας του 1970. Στην προετοιμασία του συνέβαλαν και διάφορες αποχρώσεις, με έντονη ανατολίτικη πνευματικότητα, της Νέας Εποχής του 1980 και του 1990, που ανοιχτά επιδίωκε να δημιουργήσει ένα νέο μετά-χριστιανικό πολιτισμό, στα πλαίσια του οποίου ο άνθρωπος δεν αποτελεί το αποκορύφωμα της δημιουργίας, αλλά μετατρέπεται σε τμήμα της λεγόμενης «βιόσφαιρας». (Γι’ αυτό άλλωστε και η παραδοσιακή οικολογία εγκαταλείφθηκε - ακριβώς με την κατηγορία του «ανθρωποκεντρισμού».) 

Αυτά τα κινήματα επένδυσαν σιγά-σιγά σε όλα τα πεδία της γνώσης και της πρακτικής. Δεν παρέλειψαν τίποτα, τίποτα δεν τους ξέφυγε: Εισχώρησαν παντού, στη φιλοσοφία, τον κινηματογράφο, στη λογοτεχνία, στη διαφήμιση, στη θρησκεία και, βέβαια, στην πολιτική. Είναι ενωμένα από το γεγονός ότι μοιράζονται το ίδιο πολιτιστικό υπόβαθρο και όλα, το καθένα με τον τρόπο του, αποδομούν τα θεμέλια του πολιτισμού μας. Εν ολίγοις, η οικολογία  είναι  ένας «πράσινος αντί-ανθρωπισμός». Ενάντια στην  χριστιανική και αρχαιοελληνική κοσμοθεωρία, η οικολογική ιδεολογία, στις διάφορες  παραλλαγές της,   προτείνει την επιστροφή σε μια υποθετική χρυσή εποχή στην οποία μεταξύ ανθρώπων και ζώων δεν ανιχνεύονται ουσιαστικές διαφορές. Ο  ιδρυτής της «βαθειάς οικολογίας» Arne Naess, υπήρξε σαφέστατος: «Κανένα ζωντανό είδος (συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου) δεν μπορεί να επωφεληθεί περισσότερο από άλλα όσον αφορά   το δικαίωμα να ζει και αναπαράγεται.».  

 Επίσης σε άλλο άρθρο του Θεόδοτου με τίτλο: «Η θηλυκοποίηση της Ελίτ», είχαμε αναφερθεί στην διάχυση που συντελείται εντός των κοινωνιών, θηλυκών μοντέλων ''ευσπλαχνικής συμπεριφοράς'', και γενικά, γίνεται προσπάθεια προώθησης παθητικών  και εύκαμπτων μορφών ψυχισμού.

Στις παραδοσιακές κοινωνίες δεν είχαν ανάγκη από κανένα ''οικολογικό μοντέλο'' ούτε από ειδικούς νόμους: οι άνθρωποι γνώριζαν πώς να συμπεριφερθούν στα ζώα ανάλογα με τις συνθήκες και το όφελος της κοινωνίας: τα φρόντιζαν, τα αγαπούσαν, αλλά όταν έπρεπε τα περιόριζαν ή τα θανάτωναν.

Αντίθετα σήμερα, βρίσκεται υπό κατασκευή το νέο μοντέλο ανθρώπου, η κοινωνία της Νέας Εποχής: Μέσα στον νέο αυτό άνθρωπο, το είδωλο της Κοσμικής Δημιουργίας θα είναι ανεστραμμένο, και η αντίληψη της ιεραρχικής τάξης των όντων  κατεστραμμένη.

Πάντως, μέσα από όλη αυτή την κατάσταση μπορεί να δημιουργηθεί μία νέα … επαγγελματική ευκαιρία: Ο δικηγόρος των ζώων.