ΕΝΑ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

Εκ μέρους του Θεόδοτου ζητούμε συγγνώμη για την καθυστέρηση ανάρτησης νέου άρθρου. Υπήρχαν κάποια ζητήματα με τη σχηματοποίηση του διαγράμματος που ως φαίνεται και παρακάτω δεν ξεπεράστηκαν πλήρως. Παρόλα αυτά νομίζουμε πως η ουσία του άρθρου γίνεται εύκολα κατανοητή.

Γράφει  ο  Ιωάννης Αυξεντίου                    

                                                                                

Πως  θα  πάει  η  μέρα, από το πρωί φαίνεται: Ο Πλωτίνος, τον 3^ο αιώνα μΧ, θεώρησε σκόπιμο να αφιερώσει μία ολόκληρη  πραγματεία ''εναντίον των γνωστικών''. Εάν αυτό το θρησκευτικό-φιλοσοφικό κίνημα ήταν μία αμελητέα υπόθεση, σίγουρα δεν θα τον απασχολούσε σε τέτοιο βαθμό. Όμως  ο  μεγάλος  Πλατωνικός φιλόσοφος  διέβλεψε τον κίνδυνο που έκρυβε για τον δυτικό πολιτισμό,  ο  πρωτοεμφανιζόμενος  όφις.

Για να κατανοήσουμε την φύση αυτού του γνωστικού όφεως, πρέπει να  δούμε ποια ήταν η αντίληψη του για τον Κόσμο. Πριν όμως,  να  παρουσιάσουμε την εικόνα που είχε για τον κόσμο η αρχαία κοσμολογία. Για τους Πυθαγόρειους, η λέξη Κόσμος, σήμαινε  την τάξη και την αρμονία  της δημιουργίας. Έτσι  λοιπόν, για τους αρχαίους φιλοσόφους η Δημιουργία ήταν: «…ο Θείος ούτος κόσμος, πλήρης  κάλλους, εκτεινόμενος από της κορυφής της ουρανίας  αψίδος μέχρι των εσχάτων της γης, ο συντηρούμενος υπό της  αφθάρτου  Προνοίας του θεού…» Αλλά και για την Χριστιανική  Θεολογία  ο κόσμος αποτελεί  Θεία δημιουργία :« επειδή δι' αυτού [του Χριστού] εκτίσθησαν τα πάντα, τα εν τοις ουρανοίς και τα επί της γης, τα ορατά και τα αόρατα, είτε θρόνοι είτε κυριότητες είτε αρχαί είτε εξουσίαι· τα πάντα δι' αυτού και εις αυτόν εκτίσθησαν·» (Απ.Παύλου, Κολ. 1:16). Αντιθέτως, για τους γνωστικούς, ο κόσμος είναι ένα ατελές και σκοτεινό δημιούργημα, που δεν προέρχεται από την Θεία θέληση αλλά από την επιθυμία ενός  κατώτερου δημιουργού . Εδώ όμως βρίσκεται το πιο κρίσιμο σημείο της όλης υπόθεσης: ο κόσμος, η δημιουργία, δεν είναι ατελής επειδή  κάτι δεν λειτουργεί  σωστά στους κοσμικούς νόμους, αλλά  διότι  ο δημιουργός του κόσμου δεν επέτρεψε την εκπλήρωση του Ιουδαϊκού οράματος, της Ιουδαϊκής βασιλείας: ήταν, βλέπετε, ραβίνοι οι πρώτοι θεωρητικοί του γνωστικισμού, ραβίνοι που αποσκίρτησαν από την θρησκεία τους, μετά την καταστροφή του ναού του Σολομώντος από τους Ρωμαίους.

Η άμεση συνέπεια αυτής της πίστεως ήταν, η επιδίωξη για την ''επιδιόρθωση'' του «ατελούς αυτού κόσμου», είτε ακόμη και για την πλήρη ανατροπή των θεμελίων του.

Στο διάγραμμα που ακολουθεί  σκιαγραφούνται  οι  αιρετικές ρίζες της νεωτερικής και  μετανεωτερικής εποχής:

Μεσαίωνας: Οι γνωστικές σχολές που εμφανίστηκαν κατά την Ελληνιστική περίοδο, προσλαμβάνουν την μορφή επιθετικών κινημάτων, που δεν αρκούνται μόνον στην διάδοση αιρετικών θρησκευτικών διδασκαλιών, αλλά στοχεύουν την πολιτική εξουσία  και τις υπάρχουσες κοινωνικές δομές: οι Καθαροί, οι Βογόμιλοι, οι Βάλδιοι,  και πολλές άλλες μικρότερες ή μεγαλύτερες σέκτες.

 

1550-1650: Το γνωστικό ρεύμα αποκτά  θεσμική  εκπροσώπηση μετά από την θρησκευτική Μεταρρύθμιση του Λούθηρου και του Καλβίνου. Εξαιτίας της εξάπλωσης του Προτεσταντισμού προκαλείται  ο Τριακονταετής Πόλεμος.

 1700-1850: Η γνωστική νοοτροπία αυτονομείται, παύει δηλαδή να αποτελεί μόνον θρησκευτικό φαινόμενο, και παράγει φιλοσοφία, πολιτική ιδεολογία, οικονομική σκέψη, δημιουργώντας δύο μεγάλα αντίθετα ρεύματα:

Φιλελευθερισμός, Καπιταλισμός                                Κομμουνισμός και αναρχισμός 

 και αστική δημοκρατία                      

                                                                                                                              

                                                                                   

1917-1990: Καθ’ όλη αυτή την περίοδο, τα δύο αυτά ρεύματα αντιπαρατίθενται  μεταξύ τους, με αποτέλεσμα την νίκη του καπιταλισμού στο οικονομικό πεδίο, και την επικράτηση του μαρξισμού στο πεδίο της κουλτούρας.

Η περίοδος 1960-1970 αποτελεί έναν ιδιαίτερο σταθμό για τον  σύγχρονο δυτικό πολιτισμό, διότι τότε το γνωστικό ρεύμα υπό την μορφή κοινωνικού και παραθρησκευτικού κινήματος, προκάλεσε κοσμοϊστορικές  πολιτισμικές αλλαγές.

για να φθάσουμε στο....

        ΣΗΜΕΡΑ:

Όπου φαίνεται να δημιουργούνται 4 πόλοι:

α) Η Δύση, που με ταχείς ρυθμούς, φέρνει εις πέρας το πιο εξτρεμιστικό γνωστικό πρόγραμμα. 

β) Η Ρωσία που ,για την ώρα τουλάχιστον, δείχνει ότι εναντιώνεται σε κάποιους τομείς του γνωστικού προγράμματος. 

γ) Ένας μουσουλμανικός κόσμος σαφώς αντι-γνωστικός , παραμένει  αποξενωμένος από την δυτική νοοτροπία.

δ)Ένας  άλλος μουσουλμανικός κόσμος, εξτρεμιστικός, προβοκατόρικος και ελεγχόμενος, εμμέσως, από τον γνωστικό-σιωνιστικό παράγοντα. 

Και τέλοςε) ένας μουσουλμανικός (διαφόρων τάσεων) υπο-πόλος  εντός του δυτικού κόσμου(μετανάστευση).       

              

Τι  μέλλει γενέσθαι; … Ο Θεός το ξέρει…

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Παραθέτουμε μία ενδεικτική βιβλιογραφία,  για την επιστημονική και φιλοσοφική τεκμηρίωση των βασικών ιδεών που παρουσιαστήκαν στο άρθρο  :

Ioan P. Culianu, Hans Jonas: Gnosticismo  e  pensiero moderno.                                              

Georgi Vasilev, Heresy and the English Reformation: Bogomil-Cathar Influence on Wycliffe, Langland, Tyndale and Milton.

Eric Voegelin, From  Enlightenment  to revolution και  The new science of  politics.                                                                                                               

Max Weber , The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism.                                        

Samek  Lodovici  Emanuele,  Metamorfosi  della gnosi. Quadri  della dissoluzione  contemporanea.                                                                                                

Glenn  Alexander  Magee,  Hegel and the Hermetic Tradition.                          

Igor  Shafarevich, The socialist  phenomenon.