ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΦΙΛΟΙ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΕΝΩΘΕΙΤΕ !

Αυτό  το άρθρο του ιταλού  συγγραφέα  Claudio Mutti  αναφέρεται σε πολιτικά γεγονότα που συνέβησαν στην Ιταλία, αλλά όπως θα διαπιστώσετε, έχουν γενικότερο ενδιαφέρον.

Μετάφραση : Ιωάννης Αυξεντίου

Ο Furio Colombo στα γραφεία της Unita

Μερικές φορές  σκεφτόμουν ότι στον άμοιρο Giuseppe Bottazzi (κωμική φιγούρα του ιταλικού κινηματογράφου, ένας κομμουνιστής δήμαρχος) τον επονομαζόμενο Peppone, θα πρέπει να τρίζουν τα κόκαλα του στο τάφο, εάν με κάποιο τρόπο μπορούσε να μάθει, ότι εκείνη που υπήρξε η πιο δοξασμένη εφημερίδα του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, ,“L’Unità”,  αυτή τη στιγμή (περίοδος 2001-2005) διευθύνεται  από τον Furio Colombo, που στις Ηνωμένες Πολιτείες οι συμπατριώτες του τον αποκαλούν “Mister FIAT”…(υπήρξε αντιπρόσωπος της Fiat και είναι ιουδαϊκής καταγωγής). Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει τίποτα το σκανδαλώδες σε αυτό το  άθλιο τέλος της εφημερίδας που ιδρύθηκε από τον Antonio Gramsci. Habent sua fata libelli (τα βιβλία έχουν την μοίρα τους). Το ίδιο και οι εφημερίδες.

 Σε μία σημείωση της έκδοσης του 1950 του βιβλίου του Antonio Gramsci, Αμερικανισμός και Φορντισμός (εννοεί τον βιομήχανο Henry Ford) αναφέρεται ότι ο γερουσιαστής   Giovanni Agnelli (ιδιοκτήτης της Fiat) είχε κάνει ''προτάσεις'' προς την ομάδα του Gramsci και του Togliatti, στο όνομα μιας υποτιθέμενης  "σύμπτωσης συμφερόντων μεταξύ των εργατών της μεγάλης βιομηχανίας και των καπιταλιστών της ίδιας βιομηχανίας." Στο βιβλίο ο ίδιος ο Gramsci μιλά με συνοπτικό και ασαφή τρόπο, για μία «χρηματοδότηση του Agnelli» και για «απόπειρες του Agnelli να απορροφήσει την αριστερή ομάδα  «Ordine Nuovo» («Νέα τάξη», να μην συγχέεται με την ομώνυμη άκρο-δεξιά οργάνωση). Δεν υπάρχει τίποτα να εκπλαγείτε: είναι ο Antonio Gramsci που υποστήριξε διαμέσου της κομμουνιστικής οργάνωσης «Ordine Nuovo» που ιδρύθηκε από αυτόν και τον Togliatti το 1919, μία «μορφή αμερικανισμού αποδεκτή από τις εργατικές μάζες». Για τον Gramsci, πράγματι, υπάρχει ένας κύριος εχθρός,  ο οποίος είναι, αναφέρουμε  επί λέξει, «η παράδοση», «ο ευρωπαϊκός πολιτισμός (…), η παλαιά και αναχρονιστική ευρωπαϊκή κοινωνική δημογραφική δομή». Πρέπει λοιπόν να ευχαριστήσουμε, λέει, «την παλαιά πλουτοκρατική τάξη, γιατί προσπάθησε να  εισαγάγει μία σύγχρονη μορφή παραγωγής και  τρόπου εργασίας, η οποία προσφέρεται από τον πιο τελειοποιημένο αμερικανικό τύπο, την βιομηχανία του Henry Ford. Και η πλουτοκρατική τάξη, στο πρόσωπο του γερουσιαστή Agnelli, εντόπισε αμέσως τους  συντρόφους της…


Πάντως ο Gramsci δεν είναι ούτε ο πρώτος ούτε ο μοναδικός μεταξύ των Μαρξιστών  που βλέπει στην Αμερική το ιδανικό τοπίο για την ανοικοδόμηση μιας εναλλακτικής κοινωνίας από εκείνη την ευρωπαϊκή, που δυστυχώς σκεπάζεται από «αυτό το μολυβένιο κάλυμμα των ιστορικών και πολιτιστικών παραδόσεων». Είναι πράγματι ο ίδιος ο Gramsci που κάνει σαφή αναφορά στο ενδιαφέρον του Lev Davidovic Braunstein, ψευδώνυμο Trotzkij για τον αμερικανισμό, και στις έρευνές του πάνω στο American way of life, αλλά και πάνω στην βορειοαμερικανική λογοτεχνία. Αυτό το ενδιαφέρον της μαρξιστικής σκέψης για τον αμερικανισμό οφείλεται, εξηγεί ο Gramsci, στην σημασία και το νόημα του αμερικανικού φαινομένου, που είναι, μεταξύ των άλλων, «η μεγαλύτερη συλλογική προσπάθεια που συνέβη μέχρι τώρα, για την δημιουργία, με ανήκουστη ταχύτητα και με μία συνείδηση του σκοπού που ποτέ δεν έχει ιδωθεί στην ιστορία, ενός νέου τύπου εργαζόμενου και ανθρώπου» (σημ.μετ.. Ούτε ο Μητσοτάκης δεν θα μίλαγε έτσι για την Αμερική). Τα επιτεύγματα του αμερικανισμού μάλλον γέννησαν ένα είδος κόμπλεξ κατωτερότητας στους μαρξιστές, οι οποίοι διακηρύσσουν διά στόματος Gramsci ότι «ο αντιαμερικανισμός εκτός ότι είναι κωμικός,  είναι και ηλίθιος». Από εδώ προέρχεται η υπεράσπιση του Gramsci για το Rotary Club «οργανική υπέρβαση της μασονίας (…) οργάνωση ουσιαστικώς σύγχρονη».

 Πολλοί που είκοσι χρόνια πριν ήταν κομμουνιστές, σήμερα είναι ροταριανοί: ας αναγνωστούν οι σελίδες 63-69 αυτού του χρυσού βιβλίου και θα συνειδητοποιηθεί ότι ο θαυμασμός των μαρξιστών για το Rotary Club  είναι πολύ παλαιός. Μετά τον  Gramsci, έρχεται ο Togliatti: Στις ομιλίες που στα χρόνια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου απεύθυνε από το ραδιόφωνο της Μόσχας στους Ιταλούς ακροατές, είναι συχνή μία εξύμνηση της Αμερικής που μερικές φορές προσλαμβάνει αληθινές μυστικιστικές αποχρώσεις. Ιδού μία σύντομη αλλά γεμάτη νόημα ανθολογία:

8 Αυγούστου 1941: «Στην πραγματικότητα εμείς πρέπει να είμαστε ευγνώμονες στην Αμερική, όχι μόνον διότι έδωσε εργασία για πολλές δεκαετίες σε πολλούς αδελφούς μας, αλλά και για το γεγονός ότι σε αυτούς τους ανθρώπους που έβγαιναν από τα σκοτάδια  κοινωνικών σχέσεων σχεδόν μεσαιωνικών, τους έδειξε τι είναι ένα σύγχρονο δημοκρατικό καθεστώς, τι είναι η ελευθερία(…). Ο Μουσολίνι και ο φασισμός θα ήθελαν να πείσουν τον ιταλικό λαό ότι έχει εχθρό τον αμερικανικό λαό. Οι ιταλοί που γνωρίζουν την Αμερική να πουν στους συμπολίτες τους την αλήθεια. Να τους πουν  ότι ο αμερικανικός λαός είναι φίλος της Ιταλίας, αλλά είναι άσπονδος εχθρός κάθε τυραννίας.

2  Ιανουαρίου  1942. «Αλλά από εκείνο το μέρος μας φθάνει διαμέσου του αιθέρα μια άλλη φωνή. Είναι η φωνή του μεγάλου αμερικανικού λαού. Στην  αρρενωπή προφορά του είναι σαν να ακούς το βουητό χιλίων εργοστασίων, που ημέρα και νύχτα δουλεύουν, χωρίς ανάπαυση, να σφυρηλατούν κανόνια, τανκς, αεροπλάνα, πολεμοφόδια. Πριν ένα μήνα η Αμερική κατασκεύαζε σε ένα μήνα τόσα αεροπλάνα όσα η Γερμανία και οι σύμμαχοι της μαζί. Σε λίγο θα κατασκευάζει δύο φορές περισσότερα. Τριάντα εκατομμύρια αμερικανοί εργάτες ορκίστηκαν να μην χαλαρώσουν την παραγωγική τους προσπάθεια, μέχρι να συνθλιβούν τα φασιστικά καθεστώτα (…). Καλές προοπτικές, λοιπόν, για τον καινούργιο χρόνο.»

«Ερχόμαστε από μακριά και πηγαίνουμε μακριά», έλεγε ο  Togliatti. Το σημείο άφιξης, ήταν  ο  Walter Veltroni . (ο αρχηγός του «Δημοκρατικού Κόμματος», ο  πιο αμερικανόφιλος  αριστερός. Στις 4 Δεκεμβρίου 2008 το Πάντειο Πανεπιστήμιο τον αναγόρευσε επίτιμο διδάκτορά του…)