Άρθρο του Pierluigi Panza
Μετάφραση: Ιωάννης Αυξεντίου
Γύρω στο δέκα χιλιάδες πριν από το Χριστό, οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες προγονοί μας άρχισαν να εγκαθίστανται σε χωριά ψαράδων, να εκτρέφουν ζώα, να καλλιεργούν το σιτάρι και να υπερασπίζονται εδάφη που περιβάλλοταν από μία περίφραξη. Έτσι, ξεκίνησε μία ιδέα οργάνωσης που τελειοποιόταν με την ανάπτυξη της γραφής, που μας παράδωσε πάνω σε πέτρες ή ρολά τα ονόματα των θεών, των μύθων και των νόμων της κοινότητας. Οι θεοί -κάθε πολιτισμός είχε τους δικούς του αλλά είναι συγκρίσιμοι- μπορεί να ερμηνευθούν ως αρχέτυπα που συνθέτουν ταυτότητες, νόμους, ήθη και παραδόσεις των εγκατεστημένων κοινωνιών και δείχνουν τα ανυπέρβλητα όρια της γνώσης και των τεχνικών εφαρμογών, πέραν των οποίων υπάρχει η Ύβρις, δηλαδή η αλαζονική πρόκληση στο άπειρο.
Η ερώτηση που το τελευταίο βιβλίο του Marcello Veneziani θέτει είναι η ακόλουθη: με ποια χαρούμενη ασυνειδησία η σύγχρονη κοινωνία εγκατέλειψε αυτή τη μορφή ανθρώπινης ανάπτυξης που άρχισε πριν από 12 χιλιάδες χρόνια. Αυτό το δοκίμιο πάνω στα ‘ουσιαστικά και αποφασιστικά πράγματα’, συνοψίζει σχεδόν όλη τη διαδρομή του κριτικού της κουλτούρας Marcello Veneziani. Για το συγγραφέα, η παράδοση, η κοινότητα και η πνευματική αξία της ζωής είναι συνθήκες – συμβολισμένες από τους θεούς- οι οποίες τίθενται ως επαναστατικές για τη σύγχρονη, μηδενιστική, πραγματιστική και ατομικιστική κοινωνία, η οποία κρατιέται ενωμένη μόνο από το εργαλείο της παγκοσμιοποίησης, το χρήμα. Όποιος δεν πιστεύει στις ίδιες αξίες πιστεύει στο χρήμα ως το ενοποιητικό μέσο ανταλλαγής, περισσότερο από τις θρησκείες και τις αυτοκρατορίες. Οι ‘θεοί’, δηλαδή οι δέκα λέξεις-κλειδιά του Δεκάλογου στις οποίες ο Veneziani κοιτά με νοσταλγία, είναι μίσχοι που μπορούν να προσανατολίσουν μία μελλοντική αρχαία ανάπτυξη του κόσμου.
