Ο μύθος της επανάστασης, γεννημένος με τη Γαλλική επανάσταση, δημιούργησε ένα νέο ανθρωπολογικό τύπο: τον επαγγελματία επαναστάτη, αφιερωμένο ψυχή τε και σώματι στην κατεδάφιση κάθε παραδοσιακής τάξης. Ένας ανθρωπολογικός τύπος που, ξεκινώντας από την Μπολσεβίκικη επανάσταση και μέχρι την κατάρρευση του σοβιετικού συστήματος, κυριάρχησε στην παγκόσμια σκηνή με την εξαιρετική ικανότητα του να ενεργοποιεί πάθη και να κινητοποιεί τις μάζες. Ο κορυφαίος ιταλός κοινωνιολόγος Luciano Pellicani, ανέλυσε τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά της ''επαναστατικής αριστοκρατίας'' και ανέδειξε τις γνωστικές καταβολές της.
Άρθρο του Tonino fabbri
Μετάφραση-επίμελεια Ιωάννης Αυξεντίου
Ο Luciano Pellicani στην ανάλυση του πάνω στην'' γνωστική αριστοκρατία'', όρισε εκείνες, που κατά την κρίση του, θα ήταν οι αναγκαίες ψυχολογικές συνθήκες, για να γίνει αποδεχτή η επαναστατική γνώση(εννοεί τον πολιτικό γνωστικισμό) και η πολιτική κοινωνιολογία της επανάστασης. Οι προλεταριοποιμένοι διανοούμενοι, στερημένοι από μία κοινότητα στην οποία να ανήκουν, ανέπτυξαν μία επαναστατική γνώση και έγιναν επαγγελματίες εχθροί της κοινωνίας από την οποία αισθάνονται ότι είναι αδίκως αποκλεισμένοι, πάσχοντας από μία μεγαλομανή αντίληψη για τον εαυτό τους, και ως εκ τούτου αισθάνονται ότι είναι προορισμένοι να διεξάγουν έναν αγώνα για να αλλάξουν ολόκληρο τον κόσμο.
Εδώ, από την πολιτική κοινωνιολογία ο Pellicani περνά στην ατομική ψυχολογία .Αυτός, πράγματι, θεωρεί ότι οι συνθήκες του κοινωνικού αποκλεισμού και της μεγαλομανίας δεν θα ήταν ακόμη επαρκείς για να δημιουργήσουν ''γνωστικά αβατάρ'', δηλαδή πραγματικούς επαγγελματίες επαναστάτες. Για να γίνουν παράγοντες της επαναστατικής μεταβολής αυτά τα άτομα θα πρέπει να απαρνηθούν την ατομική ελευθερία, διότι αυτή είναι ένα στοιχείο διαφθοράς της αστικής κοινωνίας και θα πρέπει να συμμετέχουν ολοκληρωτικά στο επαναστατικό κόμμα αποκτώντας την κομματική πειθαρχία .Μία πειθαρχία που πρέπει να νοηθεί με την απόλυτη, απεριόριστη , ολοκληρωτική έννοια. Ο εν δυνάμει επαναστάτης θα πρέπει να καταστρέψει το εμπειρικό του υποκείμενο και να αναπτύξει ένα είδος Υπέρ-εγώ, που θα έχει το δικαίωμα να απαιτεί τα πάντα, ακόμη και την θυσία της ζωής, εάν το θεωρεί απαραίτητο. Ο κώδικας της ηθικής συμπεριφοράς θα είναι ένα είδος «γνωστικού κορανίου» αδιαμφισβήτητου, που θα έχει την λειτουργία να φωτίζει την οδό που ο επαναστάτης πρέπει να ακολουθήσει.
Το ''γνωστικό αβατάρ'', πειθαρχημένο και πιστό στη διδασκαλία του επαναστατικού κόμματος, τώρα πλέον εντελώς αποπροσωποποιημένο και έτοιμο για τον ένοπλο αγώνα για να πραγματοποιήσει τον επίγειο παράδεισο, τώρα πρέπει μόνον να θέσει τη στρατηγική και την τακτική του αγώνα. Οι επαγγελματίες επαναστάτες αντιστρέφουν το απόφθεγμα του von Clausewitz πάνω στον πόλεμο ως συνέχεια της πολιτικής: γι’ αυτούς η πολιτική μπορεί να γίνει αντιληπτή μόνον ως πόλεμος εξόντωσης εναντίον των αντιπάλων. Ένα παράδειγμα αυτής της αντίληψης μπορεί να είναι οι κόκκινοι φρουροί του Λένιν που είχαν μία πολεμική και ''θρησκευτική'' αντίληψη του επαναστατικού αγώνα. Οι επαγγελματίες επαναστάτες θα αποτελούν κατά πρώτον μία κλάση εκπαιδευτών, των οποίων η ειδική αποστολή είναι να κοινωνικοποιήσουν τις μάζες μεταβάλλοντας τις γνωσιακές και αξιολογικές στάσεις τους. Για να επιτύχουν αυτούς τους στόχους αυτοί αφιερώνονται στην εφαρμογή δύο τεχνικών: «την ''αποκάλυψη'' και το σύνθημα.» Η πρώτη συνίσταται στην καταγγελία της καταπίεσης από την κυρίαρχη τάξη και των πολιτικών αντιπρόσωπων της, με σκοπό να δημιουργούσουν αγανάκτηση στις μάζες. Η δεύτερη αποτελείται από ένα σύνθημα, δηλαδή λίγες λέξεις που μπορεί να γίνουν κατανοητές από όλους , πχ: «Γη και ειρήνη», «Όλη η εξουσία στα σοβιέτ» κλπ. Με αυτό τον τρόπο η επανάσταση δεν είναι πλέον μία αυθόρμητη κίνηση των μαζών, αλλά μία διαδικασία που υλοποιείται από εκείνους που ο Στάλιν αποκαλούσε «μηχανικούς των ψυχών.»
ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΣ ΝΕΟ-ΓΝΩΣΤΙΚΙΣΜΟΣ
Η παρουσία γνωστικών θεμάτων ανιχνεύτηκε σε όλη τη γραμμή της μοντέρνας φιλοσοφίας, που πηγαίνει από τον Χέγκελ— για τον οποίο ήλθαν στο φως σχέσεις με ένα περιβάλλον εσωτεριστικό-γνωστικό- μέχρι τον Χάιντεγκερ, του οποίου η θεωρία περί της «λήθης του Είναι» συγκρίθηκε συχνά με την ''πτώση'' των γνωστικών μύθων. Ο καθηγητής πολιτικών επιστημών Eric Voegelin (1901-1985), δεν υπήρξε ο μόνος που μίλησε γι έναν πολιτικό νέο-γνωστικισμό που αναδύθηκε στον αιώνα μας. Όσον αφορά τον μαρξισμό–λενινισμό μπορούμε να υπενθυμίσουμε τις μελέτες του Alain Besançon. Για το μοντέρνο γνωστικό σύνδρομο που εκφράστηκε δραματικά στις χώρες με φαινόμενα τρομοκρατίας, υπάρχουν οι μελέτες του ιταλού Luciano Pellicani. Για αυτούς τους συγγραφείς το γνωστικό θέμα που διατρέχει τις διάφορες όψεις και ρεύματα του μαρξισμού, συνίσταται στην ιδέα-μεταφυσική πρώτα και μετά πολιτική-ότι ο κόσμος είναι ''κακά φτιαγμένος'' και πρέπει να ξαναφτιαχθεί, δεν έχει σημασία με ποια μέσα. Ο Voegelin μας προτείνει ένα παράδειγμα αυτής της ανάλυσης, με την θεωρία του για τα μαζικά γνωστικά κινήματα, στα οποία επικρατεί το άγχος για την ''επιδιόρθωση'' του κόσμου. Οι ''εμπνευσμένοι προφήτες''(οι πολιτικοί αρχηγοί των κινημάτων) διαμέσου μιας συστηματικής προπαγάνδας, μπορούν να κινητοποιήσουν μεγάλες κοινωνικές ομάδες, μετατρέποντας τον γνωστικισμό από ένα ελιτίστικο ρεύμα, σε μαζικό φαινόμενο.
ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΙΣΜΟΣ
Σχόλια του Piero Vassallo
Στην σύγχρονη κοινωνία οι νέοι γνωστικοί στοχαστές, χωρίς να χάνουν το βλέμμα από τον μηδενιστικό ορίζοντα , προπαγάνδισαν το ουτοπιστικό σχέδιο της δυνατότητας να κάμψουν το γίγνεσθαι των πραγμάτων προς έναν ΆΛΛΟ κόσμο τοποθετημένο στη γη, και σε τελευταία ανάλυση, να ξεπεράσουν τις ιστορικές κοινωνίες και να κάνουν να ανθίσει μέσα από αυτές μία σούπερ ανθρωπότητα, να δημιουργήσουν μία ανώτερη εναλλακτική κοινωνία.
Η πυρετώδης διακίνηση ψευδό-μυστικιστικών υποβολών και παλιγγενεσιακών σχεδίων, καθώς και η δραματική κάθοδός τους στην ιστορία του 19ου αιώνα προκάλεσε, ως παρενέργεια, την υπερχείλιση νέο-γνωστικών σκέψεων και την αλλουβιακή επίδρασή τους στην λογοτεχνία της (υποτιθεμένης ) πρωτοπορίας.
 |
| "Communist Utopia" του Tom Hornung |
Έχουν δίκιο λοιπόν όσοι υποστηρίζουν ότι ο γνωστικισμός είναι η μορφή κουλτούρας που καλύτερα χαρακτηρίζει την σύγχρονη εποχή. Όπως είπε ο Etienne Couvert, «ο σύγχρονος άνθρωπος είναι ένας γνωστικός χωρίς να το γνωρίζει».
ΜΗΝ ΤΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΤΕ ΟΛΑ ΑΠΟ ΤΟ ΘΕΟΔΟΤΟ...
Θέματα όπως αυτά που παρουσιάσαμε, είδατε ποτέ να αναλύονται σε ένα άρθρο μιας εφημερίδας, να αποτελούν το περιεχόμενο ενός σοβαρού βιβλίου, να εξηγούνται σε κάποια διάλεξη; Ποτέ και πουθενά. Πριν δύο χρόνια, στο δημαρχείο μια μικρής πόλης της Ιταλίας, δόθηκε διάλεξη με θέμα: «Γνωστικισμός: ένα ερμηνευτικό κλειδί για την μοντέρνα επανάσταση». Εκτός από τους καθηγητές, ιστορικούς, ερευνητές, παρευρέθη και ο δήμαρχος που συμμετείχε στην όλη εκδήλωση. Μπορείτε να καταλάβετε λοιπόν σε ποια πολιτιστική κατάσταση βρισκόμαστε εδώ στην Ελλάδα; Αυτή οφείλεται κατά την γνώμη μας στους εξής λόγους:
Α )Στην Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ κουλτούρα της Δεξιάς.
Β) Στην πολιτιστική παρακμή που επικρατεί, με συνέπεια να αναμασιούνται τα ίδια και τα ίδια ανούσια θέματα.(Εδώ δεν γίνονται εκδηλώσεις; Φυσικά και γίνονται : για το «Κιλελέρ», για τον «Μάιο του 68», για τον «τοπικό λογοτέχνη», για τη «μυστική τεχνολογία της αρχαίας Ελλάδας», τον Ζουράρη να απαγγέλει αρχαία ελληνικά και άλλα τέτοια….)
Γ) Ο τρίτος σημαντικός λόγος είναι η κυριαρχία της αριστεράς στον πολιτισμό.
Δ) Τον τέταρτο και εξίσου σημαντικό λόγο θα τον βρείτε εδώ
Τι πρέπει να γίνει λοιπόν; Να δραστηριοποιηθείτε όλοι εσείς. Μπορείτε να βασιστείτε πάνω στα άρθρα του Θεόδοτου, έτσι ώστε να διοργανώσετε ομιλίες, διαλέξεις, να σχηματίσετε ομάδες έρευνας και εργασίας, στην πόλη, στο χωριό, όπου και εάν βρίσκεστε. Μην περιμένετε απλώς το επόμενο άρθρο της εβδομάδας, γιατί έτσι δεν πρόκειται να γίνει τίποτα.
Τα λόγια είναι περιττά γι' αυτό το άρθρο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕξαιρετικό, μια αφύπνιση από ένα λήθαργο δεκαετιών.
Ευχαριστούμε
Θεοδοτε το σχόλιο σου σπίθα, που θα κάψει ένα δάσος.