ΣΤΙΓΜΕΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΕ ‘ΜΑΓΕΜΕΝΕΣ’ ΕΠΟΧΕΣ

Ένα σύντομο μουσικό διάλειμμα 

Γράφει ο  Ιωάννης Αυξεντίου

Τι συμβαίνει σε μια ‘μαγεμένη’ εποχή; Υλοποιείται το θαυμάσιο. Το πνεύμα (δηλαδή η ‘πνοή’) εισέρχεται στην ύλη κάνοντάς την να σπινθηρίζει. Ο άνθρωπος ανα-πνέει ιδανικά, ουράνιες οράσεις, υπερβάσεις, υψηλές συγκινήσεις, αναζητήσεις της καρδιάς, αφουγκράσεις μυστηρίων, ηρωικές  θυσίες, μάχες μέχρις εσχάτων. Αυτές οι πνοές δημιουργούν σύμβολα, θρύλους, εικόνες, μουσικές, γραφές. Η γη κάποτε ανέπνεε, σήμερα εφαρμόζει   την τεχνητή αναπνοή.

                         

ΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΙΠΠΟΣΥΝΗΣ

Ο Walther von der Vogelweide (1170 -1230) θεωρείται ο πιο διάσημος ποιητής του γερμανικού μεσαίωνα. Όταν άρχισε η μοιραία μάχη μεταξύ της Αυτοκρατορίας και του Παπάτου, ο Walther έγινε ένθερμος υποστηρικτής του αγώνα για τη γερμανική ανεξαρτησία και ενοποίηση. Αν και τα θρησκευτικά ποιήματα του αποδεικνύουν την ειλικρίνεια της χριστιανικής πίστης του, εναντιώθηκε έως το τέλος της ζωής του στις ακραίες διεκδικήσεις των Παπών, που τις έπληξε με μία σκληρότητα, η οποία μπορεί να δικαιολογηθεί μόνον από τη δύναμη των πατριωτικών συναισθημάτων του.

Τα πολιτικά ποιήματα του αρχίζουν με μία έκκληση στην Γερμανία, γραμμένη  το 1198 στη Βιέννη, ενάντια στις καταστροφικές φιλοδοξίες των Πριγκίπων: «Στέψε τον Φίλιππο με το Στέμμα του Αυτοκράτορα και μην επιτρέψεις να διαταραχτεί η ειρήνη σου».

Το Palästinalied (Τραγούδι για την Παλαιστίνη) είναι ένα τραγούδι του Walther von der Vogelweide αφιερωμένο στους Σταυροφόρους που μάχονται για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης από τους Μουσουλμάνους.

               ΠΑΝΩ ΣΤΑ ΟΡΗ ΤΟΥ ΒΟΡΡΑ

To έργο Herr Mannelig είναι μία σουηδική μπαλάντα της μεσαιωνικής εποχής. Εξιστορεί την απεγνωσμένη προσπάθεια μιας μάγισσας να λύσει την κατάρα που την έπληξε, μέσω του γάμου με ένα νεαρό άνδρα, που ονομάζεται Herr Mannelig. Για να καταφέρει το στόχο της αρχίζει να φλερτάρει επίμονα το νεαρό προσφέροντας του μία σειρά από εξαιρετικά δώρα. Ωστόσο ο άνδρας, αφού είναι χριστιανός, δεν μπορεί να δεχθεί τις προσφορές που του γίνονται από ένα ον που θεωρεί ότι συνδέεται με το διάβολο, έτσι απορρίπτει κάθε δώρο και διώχνει το πλάσμα, αφήνοντας το σε απόγνωση.

Η μάγισσα στην ιστορία αποκαλείται bergatrollet (από τη δανέζικη λέξη trylle, ‘μαγεία’). Σε αντίθεση με τις συνηθισμένες ερμηνείες που παρουσιάζουν τη μάγισσα ως ένα απλό troll του βουνού, η πραγματικότητα είναι πως πρόκειται για μία μάγισσα των βουνών, δηλαδή ένα θηλυκό πρόσωπο που συνδέεται με τον παγανιστικό κόσμο και είναι προικισμένο με υπερφυσικές δυνάμεις. Η μπαλάντα μπορεί να ερμηνευθεί ως μία μεταφορά της σύγκρουσης που έλαβε χώρα, στο γερμανικό κόσμο, με την έλευση του χριστιανισμού, και ειδικά της σύγκρουσης μεταξύ της χριστιανικής  παράδοσης (o Herr Mannelig) και της παγανιστικής (η μάγισσα).

           

  ΗΧΟΥΝ ΤΑ ΤΥΜΠΑΝΑ

Μεσαιωνικά τύμπανα πολέμου, από τη Cividale del Friuli στην Ιταλία. Το τύμπανο είναι η μητέρα της μουσικής, είναι όπως ο κτύπος της καρδιάς. Μεταδίδει το ρυθμό, τον παλμό, την ενέργεια. Ξυπνά αρχετυπικές μνήμες.

          

                ΑΓΕΩΜΕΤΡΗΤΟΣ ΜΗΔΕΙΣ ΕΙΣΙΤΩ  

               
Οι Ακρίτες φύλασσαν τα σύνορα όταν αυτά ήταν ιερά και απαραβίαστα, όπως απαραβίαστες είναι οι πύλες των ευγενών ψυχών. Οι Ακρίτες μάχονταν και τα θεριά, εκείνα που έρχονται από αλλού αλλά και εκείνα που ορθώνονται μέσα μας.